Nhân viên cứu thương đang đưa một bệnh nhân đến phòng khám sốt tại một bệnh viện trong bối cảnh dịch COVID-19 bùng phát ở Bắc Kinh hôm 21/12/2022. (Ảnh: Jade Gao/AFP qua Getty Images)

TRUNG QUỐC

Nhiều viện sĩ của Học viện Khoa học và Kỹ thuật Trung Quốc qua đời trong đợt bùng phát COVID

Tác giả Kelly Song

• Thứ ba, 27/12/2022

Trong tháng Mười Hai, tin tức về các ca tử vong của các viện sĩ nổi bật tại Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS) và Học viện Kỹ thuật Trung Quốc (CAE) danh tiếng đã tăng vọt trong bối cảnh làn sóng COVID càn quét khắp đất nước. CAS và CAE là hai tổ chức khoa học và kỹ thuật cao cấp nhất dưới sự cai trị của chính quyền Trung Quốc.

Dựa trên các cáo phó công khai hiện có, kể từ hôm 21/12 đã có chín viện sĩ qua đời, trong đó năm người tạ thế hôm 23/12. Những cáo phó này mơ hồ một cách đáng ngờ nhất là phần mô tả nguyên nhân tử vong. Hầu hết những bản cáo phó này chỉ ghi sơ sài là “qua đời vì bạo bệnh.”

Chức danh viện sĩ được xem là danh hiệu cao quý nhất mà Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) phong tặng cho một cá nhân trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật. Tất cả những viện sĩ này đã được hưởng các đặc ân vì “những cống hiến nổi bật” cho ĐCSTQ.

Năm viện sĩ qua đời trong cùng một ngày

Hôm 23/12, nhà dược học Tưởng Hoa Lương (Jiang Hualiang) đã qua đời ở Thượng Hải ở tuổi 57. Hồi năm 2020, ông đã tuyên bố rằng một loại thuốc trị cảm cúm truyền thống của Trung Quốc có thể hiệu quả trong việc điều trị COVID-19.

Ông Tưởng đã để lại tuyên bố gây tranh cãi rằng một bài thuốc dân gian nổi tiếng là Song Hoàng Liên (Shuang Huang Lian), được bào chế từ ba loại thảo dược quen thuộc của Trung Quốc: kim ngân hoa, rễ hoàng cầm (scutellaria), và quả của cây liên kiều (forsythia) có thể có hiệu quả trong việc điều trị COVID.

Ngay sau khi tuyên bố này được công bố trên trang web của CAS hôm 31/01/2020, người dân đã đổ xô đến các cửa hàng để săn lùng Song Hoàng Liên và bất kỳ loại thuốc nào có thành phần tương tự. Vài ngày sau, một bài báo trực tuyến khác đã bác bỏ tuyên bố nói trên của ông và nói rằng “không có dữ liệu lâm sàng nào chứng minh cho tuyên bố của ông Tưởng.”

Ông Tưởng là một viện sĩ của CAS, một thành viên của Liên đoàn Dân chủ Trung Quốc (một đảng chính trị được ĐCSTQ tán thành), và là cựu giám đốc của Viện Dược liệu Thượng Hải (SIMM), một bộ phận trực thuộc CAS. SIMM và Viện Virus học Vũ Hán (cũng trực thuộc CAS) đã cùng nhau nghiên cứu các phương pháp điều trị COVID-19, nhưng kết quả thế nào thì chưa được biết.

Ngoài ông Tưởng, bốn viện sĩ khác đã qua đời hôm 23/12.

Ông Lô Cường (Lu Qiang), một viện sĩ tại CAS đồng thời là một chuyên gia về tự động hóa và kỹ thuật hệ thống điện, đã qua đời ở Bắc Kinh, hưởng thọ 86 tuổi. Ông Lô cũng là thành viên của Liên đoàn Dân chủ Trung Quốc.

Ông Trương Hữu Thượng (Zhang Youshang), đảng viên ĐCSTQ, một viện sĩ tại CAS, đồng thời là chuyên gia về hóa sinh và sinh học phân tử, đã qua đời ở Thượng Hải, hưởng thọ 97 tuổi.

Ông Mã Kiến Chương (Ma Jianzhang), một đảng viên ĐCSTQ, một viện sĩ tại CAE, và là chủ tịch danh dự của Học viện Bảo tồn Thiên nhiên và Động vật Hoang dã thuộc Đại học Lâm nghiệp Đông Bắc, đã qua đời tại thành phố Cáp Nhĩ Tân ở vùng đông bắc, hưởng thọ 86 tuổi.

Ông Lý Văn Hoa (Li Wenhua), một đảng viên ĐCSTQ, một viện sĩ tại CAE, đồng thời là một chuyên gia về sinh thái và lâm nghiệp, đã qua đời, hưởng thọ 90 tuổi.

Bốn người từ Học viện Kỹ thuật Trung Quốc từ trần trong hai ngày

Chỉ một ngày trước, tức hôm 22/12, hai người là đảng viên ĐCSTQ và là những viện sĩ tại CAE đã qua đời ở Bắc Kinh. Ông Cố Chân An (Gu Zhenan), một chuyên gia về khoa học vật liệu, và ông Long Ngự Cầu (Long Yuqiu), một chuyên gia về kỹ thuật dân dụng và hình học cấu trúc, qua đời tương ứng ở tuổi 86 và 96.

Hôm 21/12, chuyên gia công nghệ laser Triệu Y Quân (Zhao Yijun) đã qua đời tại Bắc Kinh ở tuổi 92. Cũng trong ngày hôm đó, ông Trương Quốc Thành (Zhang Guocheng), chuyên gia luyện kim và vật liệu đất hiếm đã từ trần tại Bắc Kinh, hưởng thọ 91 tuổi. Cả hai ông đều là viện sĩ tại CAE.

Theo trang web của Hiệp hội Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, trong năm nay có 48 viện sĩ thuộc CAS và CAE đã qua đời.

Cũng trong tháng trước, hàng chục giáo sư đương nhiệm và cựu giáo sư cũng như đảng viên ĐCSTQ tại Đại học Bắc Kinh, một trong những trường danh tiếng bậc nhất của Trung Quốc cũng đã qua đời.

Những ca tử vong của các quan chức kỳ cựu đã về hưu của ĐCSTQ, các chuyên gia và học giả cũng như những người nổi tiếng đã trở nên thường xuyên do biến thể Omicron rất dễ lây lan đã lan truyền nhanh chóng trong dân chúng. Biên bản một cuộc họp nội bộ của Ủy ban Y tế Quốc gia của ĐCSTQ cho thấy rằng từ ngày 01/12 đến ngày 20/12, 248 triệu người đã bị nhiễm bệnh và chi riêng trong ngày 20/12 đã có 37 triệu người đã bị nhiễm bệnh. Tờ Financial Times của Vương quốc Anh đã xác nhận tính xác thực của biên bản cuộc họp nội bộ từ hai nguồn tin am tường về vấn đề này. Tuy nhiên, trong báo cáo chính thức của ĐCSTQ, trong ngày 20/12 chỉ có 3,049 người nhiễm bệnh.